Bel fıtığı ameliyatı sonrası birçok hasta kısa sürede rahatlar. Bacak ağrısı geçer, hareketler kolaylaşır ve kişi “tam iyileştim” hissine kapılır.
Ancak bu ağrısız dönem aslında çok yanıltıcıdır.Çünkü ameliyat sonrası ağrının azalması, belin iç yapılarının tamamen iyileştiği anlamına gelmez.
Peki neden ağrı geçse bile ağır kaldırmak fıtığın tekrarına yol açabilir?
Anulus Fibrosus Tamamen İyileşmeden Bel Zorlanır
Ameliyatta fıtığın dışarı taşmasına neden olan anulus fibrosus yırtığı tamamen kapanmaz.
Bu iyileşme süreci 3–6 ay sürer.
Ağrı ortadan kalkınca hasta kendini iyi hissettiği için:
- eğilerek yük kaldırabilir,
- ani hareketler yapabilir,
- işe erken dönebilir.
Fakat iyileşmemiş anulus, bu yükü taşıyamaz ve içeride kalan disk materyali tekrar dışarı doğru taşabilir. Bu durum rekürren (tekrarlayan) bel fıtığıdır.
Ağrı Bir Alarm Sistemidir—Ama Ameliyattan Sonra Bir Süre Sessiz Kalır
Ağrı, vücudun “dikkat et” mesajıdır.
Ameliyattan sonra:
- baskı yapan sinir serbest kalır,
- inflamasyon azalır,
- bacak ağrısı (siyatik) hızla kaybolur.
Bu iyi bir şeydir ama aynı zamanda yanıltıcıdır.
Çünkü alarm sistemi durmuştur ama tamir henüz bitmemiştir.
Hastalar “Artık bir şeyim kalmadı” diyerek zamanından önce ağır işler yapmaya başlar ve bu da tekrarın en sık nedenlerinden biridir.
Ağır Yük Kaldırmak Disk İç Basıncını Ani Olarak Artırır
Eğilerek ya da dönerek yapılan ağır kaldırma hareketleri, disk içi basıncı 10 kata kadar artırabilir.
Ameliyat sonrası:
- anulus zayıftır,
- disk materyali daha hareketlidir,
- dokular kırılgandır.
Bu yüksek basınç, anulustaki yırtığı tekrar açabilir ve yeni fıtığı davet eder.
Carragee’nin Çalışması: Geniş Yırtığı Olanlar En Riskli Grup
Bilimsel araştırmalara göre (Carragee ve arkadaşlarının 187 hastalık prospektif serisi), ameliyatta geniş anuler defekti olanlarda tekrar oranı %27’ye kadar çıkar.
Bu hastalarda özellikle:
- erken dönemde yük kaldırmak,
- ani zorlanmalar,
- ağır işlerde çalışmak
fıtığın yeniden çıkmasının en önemli tetikleyicisidir.
“Kendimi İyi Hissediyorum” Yanılgısı En Büyük Hata
Ameliyat sonrası erken dönemde hasta:
- ağrısızdır,
- güçsüzlük azalmıştır,
- hareket kabiliyeti artmıştır.
Bu iyilik hali, kişiyi “normal hayata hemen dönebilirim” düşüncesine iter.
Oysa gerçek şudur:
Ağrının bitmesi iyileşmenin bittiği anlamına gelmez.
Diskin tam olarak iyileşmesi zaman ister. Yük bindirilirse tekrar kaçınılmaz olabilir.
Peki ne Yapılmalı?
Bel fıtığı ameliyatı sonrası tekrar riskini azaltmak için:
✔ İlk 6 hafta ağır işlerden uzak durulmalı
✔ 3 ay boyunca ağır yük kaldırılmamalı
✔ Belden eğilerek değil, dizleri bükerek yük alınmalı
✔ Düzenli bel–karın kası güçlendirme egzersizleri yapılmalı
✔ Uzun süre oturulan işlerde ergonomi sağlanmalı
✔ Sigara bırakılmalı (disk iyileşmesini bozar)
✔ Fazla kilo kontrol altına alınmalı
Ağrısız dönem, yanlış güven hissi yaratan bir “balayı dönemi” gibidir.
Bel fıtığı ameliyatı sonrası ağır yük kaldırmak, iyileşmeye devam eden anulus dokusunu zorlar ve fıtığın yeniden ortaya çıkmasına yol açabilir.
Doğru rehabilitasyon, uygun hareket alışkanlıkları ve bilinçli davranmak; ameliyat sonrası yaşam kalitesini korumanın en güçlü yoludur.
Bir Cevap Yaz
