Halk arasında “Vitrin Bakma Hastalığı” (Nörojenik Klaudikasyon) olarak bilinen bu durum, kanal darlığı hastalığının en ayırıcı ve teşhis koydurucu belirtisidir. İsmini, hastanın yürürken bacaklarındaki ağrıyı hafifletmek için durup, sanki bir mağaza vitrinini inceliyormuş gibi öne eğilerek beklemesinden alır. Tıbbi literatürde ve halk arasında “Alışveriş Arabası Belirtisi” (Shopping Cart Sign) de bu durumun en bilinen ve en açıklayıcı tariflerinden biridir.
Kanal darlığı hastalığında bu ilginç isimlendirmelerin arkasındaki tıbbi gerçekleri Maltepe Üniversitesi beyin, sinir ve omurga cerrahisi Dr. Öğretim Üyesi Caner Sarıkaya’ya sorduk.
- Neden “Vitrin Bakma” Deniyor?
Bu hastalar belirli bir mesafe yürüdükten sonra bacaklarında şiddetli ağrı, uyuşma ve kramp hissetmektedir. Kişi, ağrıyı hafifletmek için durup, öne doğru eğilmek zorunda kalır. Dışarıdan bakıldığında, kişi sanki bir mağazanın vitrinindeki ürünleri dikkatle inceliyormuş gibi bir pozisyon aldığı için bu isim verilmiştir.
- Neden “Alışveriş Arabası”?
Dar kanal (spinal stenoz) hastaları, normalde yürümekte çok zorlanırken bir süpermarkete girdiklerinde kendilerini çok daha rahat hissederler. Bunun sebebi:
Alışveriş arabasına tutunarak destekli ve öne eğilerek (fleksiyon postürü) yürüme: Hasta, alışveriş arabasının tutacağına tutunup hafifçe öne doğru eğilerek yürür.Bu öne eğik pozisyonda omurga kanalı genişler: Bu öne eğilme pozisyonu (fleksiyon), omurilik kanalını mekanik olarak genişletir. Sinirler üzerindeki baskı kalktığı için hasta normalde yürüyemediği mesafeleri, market arabasına dayanarak hiç ağrı çekmeden kat edebilir.
İlginizi çekebilir: Ağrısız Dönem Aldatıcıdır: Bel Fıtığı Ameliyatı Sonrası Neden Tekrarlar?
Bu Teşhiste Neden Önemli?
Doktorlar, hastalarına teşhis koyarken şu soruyu sıkça sorarlar:
“Pazar veya market alışverişine çıktığınızda, alışveriş arabasına tutunup öne eğilince daha rahat yürüdüğünüzü fark ediyor musunuz?”
Eğer cevap “Evet” ise, bu durum ağrının damarsal bir sorundan (vasküler klaudikasyon) değil, doğrudan omurga kanalındaki bir darlıktan (nörojenik klaudikasyon) kaynaklandığını neredeyse kesinleştirir.
- Tıbbi Mekanizma: Öne Eğilince Ne Olur?
Hastalığın temelinde Dar Kanal (Spinal Stenoz) yatar. Omuriliğin içinden geçtiği kanal daraldığında, sinirler bası altında kalır.
- Ayaktayken: Belimizdeki doğal çukur (lordoz) artar, bu da zaten daralmış olan kanalı daha da daraltarak sinirleri sıkıştırır.
- Öne Eğilince: Omurlar arasındaki mesafe milimetrik olarak açılır. Bu küçük açılma, sinirlerin üzerindeki baskıyı anlık olarak azaltır ve kan akışını rahatlatır. Hasta bu yüzden “vitrin bakma” pozisyonunda rahatlar.
- Belirtiler Nasıl İlerler?
- Mesafe Kısalması: Başlangıçta 1 kilometre yürüyebilen hasta, zamanla 100 metrede bir durmak zorunda kalır. Hastalar bir durak yürüyebilirken şimdi dinlenme ihtiyacı hissediyorum şeklinde ifade eder
- Bacaklarda Ağırlaşma: Hastalar bacaklarının “kurşun gibi ağırlaştığını” ifade ederler.
- Gece Krampları: İleri evrelerde istirahat halindeyken bile uyuşmalar olabilir. Bu durum çoğu zaman kontrolsüz yüksek şekere bağlı sinir hasarından (diyabetik polinöropati) da kaynaklanabilir. Özellikle eldiven-çorap tarzı uyuşmaları olan hastalarda polinöropati açısından Elektrofizyolojik test yapılmaldır..
- Teşhis ve Yaklaşım
Kanal darlığı hastalığının tanısında en önemli kısım hastanın hikayesidir. Eğer bir kişi “Yürürken bacaklarım uyuşuyor, biraz öne eğilince veya oturunca hemen geçiyor” diyorsa, akla gelen ilk teşhis dar kanaldır. Hastalığın teşhisinde en kritik nokta, MR (Emar) ve BT (Tomografi) sonuçlarının hastanın şikayetleriyle (klinik bulgularla) eşleştirilmesidir.
Burada dikkat çekici bir tıbbi gerçek vardır: Bazı vakalarda, MR veya BT görüntülerinde kanal ileri derecede dar görünebilir; ancak hasta günlük hayatında hiçbir ağrı veya yürüme güçlüğü yaşamıyor olabilir. Bu nedenle, sadece filme bakarak değil, “hastanın ne hissettiğine” bakarak tedavi kararı verilir. Kısacası; biz filmi değil, hastayı tedavi ederiz.
Bir Cevap Yaz
